|
လက္ရွိကာလသည္ ေႏြရာသီထဲ ခ်ဥ္းနင္း၀င္ေရာက္ေနခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ တစ္ႏွစ္ထက္
တစ္ႏွစ္ ပိုမိုပူျပင္းလာေနေသာ ရာသီဥတု အေနအထားမ်ားလုိပင္ ယခုႏွစ္တြင္လည္း
ေျခာက္ေသြ႔ေသာ ေႏြရာသီကုိ စတင္ၾကံဳေတြ႔ေနရပါသည္။ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈသည္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သာမက ကမၻာေပၚတြင္ပါ သိသာလာေနၿပီ။ ယခုႏွစ္သည္ လူအမ်ား
စိတ္၀င္စားေစခဲ႕ေသာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္လည္းျဖစ္ေနသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း
ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ရာသီဥတုဆိုင္ရာ ဘယ္လိုအေနအထားမ်ား ၾကံဳေတြ႔ႏုိင္သလဲ၊
ဘယ္အခ်က္မ်ားကို သတိျပဳရမည္လဲ စသည္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ Myanmar Climate
Change Watch မွ မိုးေလ၀သပညာရွင္ ေဒါက္တာ ထြန္းလြင္ႏွင့္
ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
ေမး - ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ေဆာင္းရာသီဟာ အရင္တုန္းက ေဆာင္းရာသီေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္ အေအး ေပါ့ခဲ့တာ ဘာေၾကာင့္မ်ားပါလဲ။
ေျဖ - ၿပီးခဲ့တဲ့ေဆာင္းဟာ အမွန္ေတာ့ ေအးၿပီးစိုစြတ္ရမယ့္ လာနီညာရာသီဥတု
ေဆာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ လာနီညာႏွစ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္
ကာလအတြင္း လာနီညာႏွစ္ေတြထဲမွာ အပူဆုံးႏွစ္ျဖစ္ပါတယ္။ လာနီညာရာသီဥတုကိုက
တစ္ကမၻာလံုးစေကးနဲ႔ ေျပာရရင္ အေအးေပါ့ေနခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း
အေအးေပါ့တဲ့ အထဲမွာ ပါသြားတယ္။ ဒီႏွစ္ေဆာင္းမွာ ေျမာက္ဘက္က ေလေအးေတြ
၀င္ေရာက္မႈ နည္းတာရယ္၊ ေတာင္ဘက္က အပူပိုင္း ေလေႏြးေတြ အီေကြတာ ေတာင္ဘက္အထိ
ဆင္းမသြားခဲ့တာရယ္ဟာ အေအးေပါ့ေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းေတြျဖစ္ပါတယ္။
ေမး - ဒီႏွစ္ ေဆာင္းရာသီက အေအးေပါ့ခဲ့ေတာ့ ေႏြမွာ သိပ္မ်ားပူမလားဆိုတဲ့
အေတြးေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ဒီႏွစ္ေႏြရဲ႕ အလားအလာကို သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ေျဖ - လာမယ့္ ေႏြႏွစ္လျဖစ္တဲ့ မတ္နဲ႔ ဧျပီလအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ
ရွိတဲ့ International Research Centre (IRI) က ထုတ္ျပန္ထားတာကေတာ့
လာမယ့္မတ္လမွာ ဧရာ၀တီေတာင္ပိုင္း၊ ရန္ကုန္ေတာင္ပိုင္း၊
မြန္ျပည္နယ္နဲ႔တနသၤာရီေဒသေတြမွာ ေန႔အပူခ်ိန္ေတြ ျဖစ္ျမဲေအာက္ ေလ်ာ့မယ္လို႔
ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။ ေျမာက္ပိုင္းစြန္းေတြမွာေတာ့ မတ္လ
ေန႔အပူခ်ိန္ေတြဟာျဖစ္ျမဲထက္ ပိုႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားတယ္။
က်န္ေဒသေတြကေတာ့ အတိအက်မေျပာႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အေျခအေနေပၚမွာ တည္မယ္လို႔
ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာ အလယ္ပိုင္းေဒသေတြမွာ ပံုမွန္အတိုင္း ၄၀-၄၂
ဒီဂရီစင္တီဂ ရိတ္ေလာက္အထိ ပူႏိုင္ပါတယ္။ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚ ေဒသေတြကေတာ့ ၄၀
ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ေလာက္ ပူႏိုင္တယ္။
ေမး ဒီႏွစ္ေႏြမွာ စံခ်ိန္တင္ ပူတာမ်ဳိးကို ၾကံဳႏုိင္ပါသလား။ မႏွစ္ကလို
ရာသီဥတုထူးျခားေဖာက္ျပန္ၿပီး မိုးတြင္းလို မုိးေတြရြာ၊ ေဆာင္းတြင္းထက္
ေအးခဲ့တာမ်ဳိးေရာ ဒီႏွစ္ၾကံဳႏုိင္ပါသလား။
ေျဖ - လာနီညာရာသီဥတုဟာ လာမယ့္ မတ္လအကုန္မွာ ျပီးဆံုးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဧၿပီလဆန္းက စတင္ၿပီး ၾကားေနႏွစ္ (႐ိုး႐ိုးႏွစ္) ျပန္ျဖစ္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအထိ ခန္႔မွန္းရာမွာေတာ့ ႐ိုး႐ိုး ႏွစ္ျဖစ္ဖို႔ ၅၅
ရာခုိင္ႏႈန္း၊ လာနီညာ ျဖစ္ဖို႔ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႕ အယ္လ္နီညိဳ ျဖစ္ဖို႔ ၂၀
ရာခုိင္ႏႈန္းရွိတယ္လို႔ ခန္႔မွန္း ထားပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲ ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ဟာ ေနအမည္းစက္ အမ်ားဆံုးႏွစ္ (Maximum sun spot year)
ျဖစ္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ျမင့္ဖို႔၊ ေဖာက္ျပန္ ရာသီဥတုၾကံဳေတြ႕ဖို႔
အလားအလာရွိပါတယ္။
ေမး - ဒီႏွစ္ဦးပိုင္းအတြင္း ကမၻာတစ္၀န္းမွာ ရာသီဥတုပိုင္းဆုိင္ရာ ထူးျခားျဖစ္ေပၚမႈေတြ ရွိရင္ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ - အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အရီးဇိုးနားျပည္နယ္ေတြမွာ
ေလဆင္ႏွာေမာင္းသုံးႀကိမ္ ဆက္တိုက္ က်ေရာက္သြားခဲ့မႈေၾကာင့္ လူေျခာက္ဦး
ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး လူေနအိမ္ရာေတြ အေျမာက္အျမား ပ်က္စီးခဲ့ရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့
ေဖေဖာ္၀ါရီလကလည္း ဥေရာပအေရွ႕ပိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာ အေအး လြန္ကဲခဲ့တယ္။
အေအးလြန္ကဲမႈေၾကာင့္ လူ ၄၀၀ ေက်ာ္ အသက္ဆံုး႐ႈံး ခဲ့ရပါတယ္။
ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံမွာ ႏွင္းအထူ ၁၅ ေပေလာက္အထိ ရွိခဲ့ တယ္။ အာရွမွာေတာ့
နီေပါႏိုင္ငံမွာ အေအးလြန္ကဲခဲ့ပါတယ္။
ေမး - ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ဟာ လူအေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္၀င္တစားရွိခဲ့ၾကတဲ့
ႏွစ္တစ္ႏွစ္လည္း ျဖစ္ပါ တယ္။ အခု ၂၀၁၂ ကိုေရာက္လာၿပီ။ ကမၻာမွာ
ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့ အစြန္းေရာက္ အေျခအေနေတြကိုလည္း ၾကံဳလာရတာရွိေတာ့ အဲဒီအေပၚ
သုံးသပ္ ေပးပါဦး။
ေျဖ - ၂၀၁၂ ခုႏွစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကတာေတြကေတာ့ ကမၻာတစ္လႊားမွာ
ဟိုးေလးတေက်ာ္ပါပဲ။ ကမၻာပ်က္ေတာ့မယ္၊ လူသားမ်ဳိးဆက္ တစ္ခုလံုး
အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေတာ့မယ္၊ ျဂိဳဟ္ႀကီးတစ္ခု၊ ဥကၠာပ်ံခဲႀကီးတစ္ခုနဲ႔
တိုက္မိေတာ့မယ္၊ သဘာ၀ေဘးေတြေၾကာင့္ လူသန္းတစ္ေထာင္ေက်ာ္
ေသေၾကပ်က္စီးရလိမ့္မယ္ စတာေတြ အစံုပါပဲ။ ၂၀၁၂ Dooms Day ကို ေျပာမယ္ဆိုရင္
သူ႕မွာ ႀကိဳတင္နိမိတ္ဖတ္ျခင္း သံုးမ်ဳိးရွိေနတယ္ဆိုတာကို သိထားဖို႔
လိုအပ္ပါတယ္။ ဘီစီ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ေလာက္ကတည္းက မာယာလူမ်ဳိးေတြရဲ႕
နိမိတ္ဖတ္ခ်က္၊ ၾသစႀတီးယားလူမ်ဳိး Patrick Geryl ဆိုတဲ့ စာေရးဆရာေရးသားတဲ့
ေအာ္ရီယြန္ နိမိတ္ဖတ္ျခင္းနဲ႔ နာဆာအဖြဲ႕ႀကီးလို သိပၸံအဖြဲ႕အစည္းေတြက
ေျပာၾကတဲ့ သိပၸံနည္းက် နိမိတ္ဖတ္ျခင္း ဆိုၿပီး ရွိေနပါတယ္။
ဘယ္သိပံၸအဖြဲ႕အစည္း၊ ဘယ္သိပၸံပညာရွင္တစ္ဦး တစ္ေယာက္ကမွ ၂၀၁၂ မွာ
ကမၻာပ်က္မယ္ဆိုတာကို လက္မခံၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၂ မွာ Galactic Crossing
ဆိုတဲ့ ေနစၾက၀ဠာႀကီး နဂါး ေငြ႕တန္းကို ျဖတ္မယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆအရေတာ့
(၁)အပူခ်ိန္တိုးလာမယ္၊ (၂) ကမၻာ့သံလိုက္ ၀င္႐ိုးစြန္းေတြ ေနရာ
အေျပာင္းအလဲျဖစ္မယ္၊ (၃) ေတာင္ေျမာက္ ၀င္႐ိုးစြန္းေတြ
ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ကုန္မယ္၊ (၄) သဘာ၀ေဘးေတြ တိုးလာမယ္၊ (၅) ဥကၠာပ်ံခဲတစ္ခုနဲ႔
တိုက္မိခိုက္မိႏိုင္တယ္ စတာေတြကိုေတာ့ သိပၸံပညာရွင္အမ်ားစုက လက္ခံထားတယ္။
အစြန္းေရာက္ ျဖစ္စဥ္ေတြ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အယူအဆေတြ အစြန္း မေရာက္ဖို႔
အေရးႀကီးပါတယ္။
ေမး - ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရာသီဥတု ခန္႔မွန္းအလားအလာကိုလည္း သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ - ေတာင္ပိုင္းေဒသေတြမွာ မိုးရြာသြန္းမႈ ရြာသြန္းျမဲထက္ပိုျပီး
အပူခ်ိန္ ျဖစ္ျမဲေအာက္ေလ်ာ့ႏိုင္တယ္၊ ေျမာက္ ပိုင္းမွာေတာ့ မိုးရြာသြန္းမႈ
ရြာသြန္းျမဲ ေအာက္ ေလ်ာ့ႏိုင္တယ္၊ ေန႔အပူခ်ိန္
ေတြျဖစ္ျမဲထက္ပိုႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္း ထားပါတယ္။ မုတ္သံုအ၀င္ေနာက္ က်မယ္၊
အထြက္ေစာမယ္၊ မိုးႀကိဳမွာ မုန္တိုင္း အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္တယ္၊ မိုးတြင္း
ကာလမွာ မိုးရြာသြန္းမႈပံုစံ မမွန္ႏိုင္ ဘူး၊ ျမစ္အငယ္ေတြေရလွ်ံမႈေတြ
ရွိႏိုင္တယ္စတာေတြကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။
ေမး ေနာက္ထပ္ အၾကံျပဳခ်င္တာ မ်ားရွိရင္ ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ လြန္ခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းေတြက ဧရာ၀တီ နာဂစ္ေဒသက ပင္လယ္ဘက္က ရြာေတြကို
ေဟာေျပာပြဲ သြားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တိုးျမစ္၀က တိုးစံျပေက်းရြာ
နဲ႔က၀က္ေက်းရြာေတြကို ျဖစ္ပါတယ္။ ရြာႏွစ္ရြာလံုးက ေရလုပ္သားႀကီးေတြ က
ေျပာၾကပါတယ္။ နာဂစ္တုန္းက မျဖစ္ခင္ ႏွစ္လေလာက္ကတည္းက ထူးထူးျခားျခား
ငါးဒီဆိုတဲ့ငါးေတြ အလြန္ေပါျပီးဖမ္းလို႔ေတာင္ မႏိုင္ပါဘူးတဲ့။ အဲဒီေနာက္
နာဂစ္၀င္လာေတာ့ တာပါပဲတဲ့။ ဒီႏွစ္မွာလည္း ငါးဒီ ေတြေပါေနျပန္ျပီလို႔
ေျပာၾကပါတယ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ကိုယ္ေတြ႕ အေတြ႕အၾကံဳ နည္းေပမယ့္ ေလးစားေလာက္တဲ့
awareness တစ္ခုလို႔ျမင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ေနအမည္းစက္
အမ်ားဆံုး ႏွစ္ေတြနဲ႔ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ရာသီဥတုကိုေပးတဲ့
အယ္လ္နီညိဳႏွစ္ေတြလာ တိုက္ဆိုင္ေနခဲ့ရင္၊ အဲဒီလို ႏွစ္မ်ဳိးေတြဟာ
အလြန္ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ႏွစ္ ျဖစ္လာတတ္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၂
ဟာေနအမည္းစက္ အမ်ားဆံုး ႏွစ္ျဖစ္ေနၿပီမို႔ ဒီႏွစ္ရဲ႕ လက္က်န္လေတြမွာ
အယ္လ္နီညိဳ ျဖစ္၊ မျဖစ္ဆိုတာ အလြန္အေရးႀကီးေနပါတယ္။ |
No comments:
Post a Comment